Διευκρινήσεις επί της εφαρμογής ζημιογόνων διατάξεων και παραλείψεων του ΠΔ 31/2018

Αθήνα 05-11-2018

Προς: Φώτη Κουβέλη, ΥΝΝΠ, minister.gram@moh.gov.gr

Κοιν: Διεύθυνση Λιμενικής Αστυνομίας dla@scg.gr

          Αρχηγός Λιμενικού Σώματος, als@hcg.gr
          Α΄ Υ/Λ.Σ. - ΕΛ.ΑΚΤ. ayls@hcg.gr

         ΥΝΑ/ΑΛΣ-ΕΛ.ΑΚΤ Γρ. ΔΚΑ dka@hcg.gr

Θέμα: Διευκρινήσεις επί της εφαρμογής ζημιογόνων 

διατάξεων και παραλείψεων του ΠΔ 31/2018

Σχετ: Επιστολή Διεύθυνσης Λιμενικής Αστυνομίας αρ. πρ. 2131.17/72334/2-10-2018

Αξιότιμε κ. Υπουργέ

Στις 02-10-2018, έλαβα επιστολή από την Διεύθυνση Λιμενικής Αστυνομίας (ΔΛΑ), σχετικά με το εξαιρετικά κρίσιμο ζήτημα της εκπαίδευσης των ναυαγοσωστών σε θέματα ανάνηψης παιδιών. Δυστυχώς η ΔΛΑ, ουδόλως διευκρίνισε τις ασάφειες που προκύπτουν από τις παραλείψεις των νομικών διατάξεων του ΠΔ 31/2018 που τέθηκε σε ισχύ κατόπιν της νομοπαρασκευαστικής εργασίας που πραγματοποίησε επί ημερών του Π. Κουρουμπλή.

Πλήθος ερευνητικών εργασιών (πχ Maconochie, I.K., Binghaμ, R., Eich C, López-Herce J., Rodríguez-Núñez A. , Rajka T., Van de Voorde P., Zideman D.A., and Biarent D.  (2015). European Resuscitation Council Guidelines for Resuscitation 2015: Section 6. Paediatric life support. Resuscitation, 223-248 DOI: 10.1016/j.resuscitation.2015.07.028), φανερώνουν ότι υπάρχουν σαφείς διαφορές στον τρόπο εκπαίδευσης και χορήγησης ανάνηψης στις ηλικιακές ομάδες των βρεφών, παιδιών και ενηλίκων. Παρακάτω, παραθέτω τις σοβαρές ενστάσεις μου εκ νέου, απευθυνόμενη αριθμητικά στις απαντήσεις της επιστολής της ΔΛΑ και ζητώντας ουσιαστικές και υπεύθυνες απαντήσεις.

1. Η διδασκαλία Α΄ Βοήθειας και Καρδιοπνευμονικής Αναζωογόνησης (ΚΑΡΠΑ), λαμβάνει χώρα, όπως επισήμανε η ΔΛΑ, στις Σχολές Ναυαγοσωστικής μόνο από ιατρό. Αν όμως επί της παρούσης, ακολουθηθεί κατά γράμμα η νομοθεσία και εφαρμοστεί η διδασκαλία των θεματικών ενοτήτων που προβλέπουν οι διατάξεις, τότε οι υποψήφιοι ναυαγοσώστες δε θα διδαχθούν ΚΑΡΠΑ για την παιδική ηλικία (ηλικιακή ομάδα 1 έτους έως την εμφάνιση της εφηβείας), διότι δεν αναφέρεται στο νομοθέτημα και κατ’ επέκταση δεν υποχρεούται κανείς να τη διδάξει εφόσον δε δεσμεύεται νομικώς.
2.  Όπως αναφέρατε, οι ναυαγοσώστες εξετάζονται από τη Λιμενική Αρχή σε εξετάσεις δεξιοτήτων διάσωσης για να εφοδιαστούν με την άδεια ασκήσεως επαγγέλματος για να μπορούν να εργαστούν νομίμως. Κατ’ επέκταση, η εξέταση που αφορά τη γνώση ΚΑΡΠΑ θα είναι ελλιπής, καθώς ο υποψήφιος ναυαγοσώστης δε θα έχει διδαχθεί τις ιδιαιτερότητες εφαρμογής της δεξιότητας για την παιδική ηλικία και αφορούν διαφοροποιήσεις σχετικά με τη φυσιολογία και την ανατομία των ανήλικων θυμάτων.
3. Ορθώς επισημάνατε πως η διερεύνηση και η αξιολόγηση των πραγματικών περιστατικών και των νομικών ευθυνών που προκύπτουν από αυτές, ανήκουν στην αρμοδιότητα της δικαιοσύνης. Η δικαιοσύνη λοιπόν θα λάβει αναπόφευκτα υπόψη της το εν λόγω νομοθέτημα για να καταλήξει σε απόφαση, εφόσον προκύψει αξιόποινη πράξη που θα συνεπάγεται από τις παραλήψεις των διατάξεων του ΠΔ 31/2018.

Θέτω λοιπόν εκ νέου τα εύλογα ερωτήματα της 1ης επιστολής μου και ορισμένα νέα προς την ΔΛΑ:

1. Εφόσον δεν προβλέπεται από το ΠΔ 31/2018 η διδασκαλία ΚΑΡΠΑ για την παιδική ηλικία, υποχρεούνται οι σχολές να διδάξουν τις ιδιαιτερότητες που αφορούν τον χειρισμό για ανήλικα θύματα;
2. Εάν ο ναυαγοσώστης δεν διδαχθεί τις ιδιαιτερότητες της δεξιότητας για την εν λόγω ηλικιακή ομάδα, θα υπάγεται στην εύνοια του νόμου αν τις εφαρμόσει σε ένα πραγματικό περιστατικό, εφόσον βάσει των προβλεπόμενων διατάξεων δεν αναγνωρίζεται πώς κατέχει τη γνώση;
3. Αν εφαρμόσει ΚΑΡΠΑ δίχως να έχει αναγνωρισθεί πως γνωρίζει, και τελικά το ανήλικο θύμα καταλήξει, θα κατηγορηθεί για υπέρβαση καθήκοντος;
4. Αν δεν εφαρμόσει ΚΑΡΠΑ σε ανήλικο θύμα πνιγμού διότι δεν έχει διδαχθεί τη διαφορετικότητα του χειρισμού που αφορά αυτή την ηλικιακή ομάδα, θα κατηγορηθεί για παράβαση της νομικής του υποχρέωσης (άρθρο 16 "Παράλειψη βοήθειας σε κινδυνεύοντα πρόσωπα");
5. Πως αποδεικνύεται η επάρκεια της εξέτασης της λιμενικής αρχής και κατ΄ επέκταση του ναυαγοσώστη, όταν υποβάλλεται σε ερωτήσεις και όχι σε πρακτική εξέταση ΚΑΡΠΑ πάνω σε ομοίωμα βρέφους και ενηλίκου;
6. Πως εξασφαλίζετε η βέλτιστη επαγγελματική προετοιμασία του ναυαγοσώστη, όταν η ΚΑΡΠΑ βρέφους και ενηλίκου (που προβλέπεται από τις διατάξεις του ΠΔ 31/2018) πραγματοποιείται με χρήση 1 ομοιώματος : 15 υποψηφίους ενώ το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Αναζωογόνησης θέτει ως ελάχιστη την αναλόγια 1:4;
7. Δεδομένου ότι η ΔΛΑ παραδέχεται πως για την κατάρτιση του ΠΔ 31/2018, αξιοποίησε μόνο τις απόψεις της Ένωσης Σχολών Ναυαγοσωστικής Ελλάδας (ΕΣΝΕ) και κανενός άλλου φορέα, επιστήμονα ή επαγγελματία, πόσο ικανοποιημένοι είστε ως υπουργείο από την ποιότητα των γνωμοδοτήσεων των εκπροσώπων του συγκεκριμένου φορέα;
8. Πλήθος δημοσιευμάτων (ΜΜΕ, e-περιοδικό "Ο Αθλοσώστης"), φανερώνουν ότι κατατέθηκαν πλήρεις και τεκμηριωμένες εισηγήσεις για την αναβάθμιση της διδακτέας και εξεταστέας ύλης (που περιλαμβάνονταν τη διδασκαλία ΚΑΡΠΑ παιδιών), τις οποίες η ΔΛΑ αγνόησε. Πόσο ικανοποιημένοι είστε από το επίπεδο της νομοπαρασκευής σας που φίμωσε εκατοντάδες ειδικούς με συνέπεια αυτές τις τραγικές και επικίνδυνες παραλείψεις;
9. Προτίθεστε να προβείτε σε ριζικές επικαιροποιήσεις του ΠΔ 31/2018 και εάν ναι, σκοπεύετε να διαβουλευτείτε δημόσια και ουσιαστικά και όχι προσχηματικά με το σύνολο των εμπλεκόμενων στην εκπαίδευση της ναυαγοσωστικής και πρώτης βοήθειας;

Οι διευκρινήσεις στα ανωτέρω ερωτήματα είναι μείζονος σημασίας για διάφορους λόγους. Πρώτον, γιατί θα αποσαφηνίσουν απροσδιοριστίες από τις παραλείψεις του ΠΔ 31/2018. Δεύτερον, γιατί αφορούν την εφαρμογή μιας σωτήριας δεξιότητας για θύματα που θεωρούνται υψηλής επικινδυνότητας. Τρίτον, γιατί οι παραλείψεις αυτές έχουν ως αντίκτυπο την αναποτελεσματικότητα της υπηρεσίας του ναυαγοσώστη και δημιουργούν κλίμα ανασφάλειας εφόσον προκύπτουν νομικές ευθύνες συνεπεία αυτών. Τέταρτον, γιατί από τις απαντήσεις σας, θα δοθεί η δυνατότητα να ασκηθούν ποινικές ευθύνες σε όσους διεύθυναν (δηλ η ΔΛΑ) και σε όσους συμμετείχαν στην νομοπαρασκευαστική εργασία (δηλαδή η ΕΣΝΕ ως επιλεκτικός και μοναδικός γνωμοδότης της ΔΛΑ), για το ότι εκατομμύρια λουόμενοι μένουν εκτεθειμένοι από την εφαρμογή ενός ελλειμματικού προεδρικού διατάγματος.

Κατόπιν τούτων, και κάνοντας χρήση του δικαιώματος που μου δίνει το άρθρο 10, παρ. 1 του Συντάγματος της Ελλάδας που ορίζει ότι "καθένας ή πολλοί μαζί έχουν το δικαίωμα, τηρώντας τους νόμους του Κράτους, να αναφέρονται εγγράφως στις αρχές, οι οποίες είναι υποχρεωμένες να ενεργούν σύντομα κατά τις κείμενες διατάξεις και να απαντούν αιτιολογημένα σε εκείνον, που υπέβαλε την αναφορά, σύμφωνα με το νόμο", παρακαλείστε να δώσετε 9 απαντήσεις που θα καλύψουν την ουσία των παραπάνω ισάριθμων ερωτημάτων που ευλόγως ξεπηδούν από τις τραγικές και ζημιογόνες παραλείψεις. Τέλος σας ενημερώνω, ότι επιφυλάσσομαι να προσφύγω στην δικαιοσύνη, προκειμένου να προστατέψω θεμελιώδη δικαιώματα μου που θίγονται από αυτές ως επαγγελματίας ασφάλειας στο νερό και μητέρα ανήλικων παιδιών που παραμένουν απροστάτευτα.

Με εκτίμηση

Ελένη Ψαρρά BSc

Ναυαγοσώστρια

Εκπαιδεύτρια Προχωρημένης Υποστήριξης Ζωής